Dr Giada Pietrabissa
Dr Giada Pietrabissa
Η Dr Giada Pietrabissa είναι ψυχολόγος και ερευνήτρια στο Istituto Auxologico Italiano στο Μιλάνο της Ιταλίας

Η γήρανση μας κάνει πιο ευτυχισμένους – μελέτες λένε – αλλά ένας υγιεινός τρόπος ζωής που συμπεριλαμβάνει τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής μπορεί να ενισχύσει σε μεγάλο βαθμό την πνευματική μας διαύγεια, τα επίπεδα ενέργειας και τη σωματική υγεία με τα χρόνια.

Το παράδοξο της γήρανσης

Οι ακαδημαϊκοί βρήκαν αυξανόμενες ενδείξεις ότι η ευτυχία μέσω της ενηλικίωσης έχει σχήμα U: η ικανοποίηση από τη ζωή πέφτει στις δεκαετίες των 20 και των 30 και στη συνέχεια φτάνει στο χαμηλότερο σημείο στα τέλη της δεκαετίας των 40 πριν αυξηθεί έως τη δεκαετία των 80 [1, 2]. Πώς είναι δυνατόν, έχοντας δεδομένη και επιστημονικώς καλά τεκμηριωμένη τη σωματική και γνωσιακή κατάπτωση που συμβαίνει με τη γήρανση, η βελτίωση της συναισθηματικής κατάστασης να ξεκινά στα 50;

Η θετικότητα προστατεύει από την σωματική παρακμή

Μελέτες που εξετάζουν την ικανοποίηση από τη ζωή και την επίδραση της  καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής υποθέτουν ότι – καθώς οι άνθρωποι διανύουν τα 50, τα 60 και τα 70 – η γήρανση τους καθιστά σοφότερους, πιο θετικούς και πιο ισότιμους, ενώ από την άλλη λιγότερο αγχωμένους και λυπημένους [3, 4]. Μελέτες απεικόνισης του εγκεφάλου δείχνουν επίσης ότι καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, ανταποκρίνονται λιγότερο στις στρεσογόνες  εικόνες και αρχίζουν να δίνουν περισσότερη προσοχή στα θετικά ερεθίσματα σε σύγκριση με τα άτομα νεαρότερης ηλικίας. Αυτό επηρεάζει επίσης τη μνήμη τους, καθώς τα άτομα άνω των 50 ετών θυμούνται συνήθως συχνότερα τις θετικές αναμνήσεις από τις αρνητικές [5].

Αυτό το λεγόμενο φαινόμενο θετικότητας φαίνεται να παρέχει κάποια συναισθηματική πανοπλία ενάντια στις αρνητικές επιπτώσεις της σωματικής κατάπτωσης και της κακής υγείας.

Στην πραγματικότητα, οι ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να υιοθετήσουν συμπεριφορές που προάγουν την υγεία και παίζουν ρόλο στη διατήρηση της φυσιολογικής λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως η τακτική σωματική δραστηριότητα και η ισορροπημένη και ποικίλη διατροφή [6].

Καταπολέμηση των αρνητικών στερεότυπων και λήψη ενεργής δράσης

Τα αρνητικά στερεότυπα της γήρανσης είναι διάχυτα στον πολιτισμό μας και μπορεί να λειτουργήσουν ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία επηρεάζοντας αρνητικά τον τρόπο που βλέπουν τον εαυτό τους οι ηλικιωμένοι, καθώς και τις γνωστικές τους επιδόσεις και τις συμπεριφορές υγείας [7].

Ο τρόπος με τον οποίο τα άτομα ανταποκρίνονται ενεργά στις προκαταλήψεις γύρω από τη γήρανση – καθώς και στις περιβαλλοντικές προκλήσεις – έχει επιπτώσεις στην ανεξαρτησία τους, στις κοινωνικές σχέσεις, στην ψυχική και σωματική λειτουργία και στην οικονομική ευημερία [8]

Όπως επισημάνθηκε από τον Lyubomirsky, το 50% της ευτυχίας των ανθρώπων μπορεί να οφείλεται στη γενετική, το 10% στις συνθήκες ζωής, αλλά το 40% εξαρτάται από τον τρόπο που αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι τον έλεγχο που έχουν γύρω από τη ζωή τους. [9].

Αυτό είναι ζωτικής σημασίας σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά γίνεται ακόμα πιο σημαντικό όταν οι άνθρωποι φτάνουν τα 50 τους και μετά – καθώς η κοινωνία επωφελείται σε μεγάλο βαθμό από έναν πληθυσμό που έχει καλή ψυχική και σωματική υγεία. Όταν η ζωή είναι ελεγχόμενη, οι ηλικιωμένοι περνούν καλύτερα από τους νεότερους ομολόγους τους σε αρκετές μελέτες [10, 11].

Συστάσεις τη διατροφή και τα συμπληρώματα διατροφής

Μαζί με τη σωματική δραστηριότητα, η καλή διατροφή μπορεί να βελτιώσει την ανοσία, να καταπολεμήσει τις τοξίνες που προκαλούν ασθένειες, να διατηρήσει το βάρος υπό έλεγχο και να μειώσει τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων, όπως οι καρδιακές παθήσεις, το εγκεφαλικό επεισόδιο, η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης τύπου 2 και η απώλεια οστικής μάζας. Παρόλα αυτά, δεν είναι πάντα δυνατό να ασκείστε και να τρώτε σωστά – αλλά υπάρχουν πολλά συμπληρώματα διατροφής που μπορούν να απευθυνθούν οι άνθρωποι για να αυξήσουν την ενέργεια τους. Συγκεκριμένα, τα συμπληρώματα διατροφής κρεατίνης μπορούν να υποστηρίξουν τη λειτουργία των μυών, των οστών και του εγκεφάλου καθ ‘όλη τη διάρκεια ζωής. Το να διατηρείτε το σώμα σας υγιές δεν χρειάζεται να σχετίζεται με δίαιτα και θυσίες. Τουναντίον, θα πρέπει να αφορά την απόλαυση φρέσκου, νόστιμου φαγητού και παρέα με φίλους και συγγενείς. Η κοινωνικοποίηση τονώνει το μυαλό των ανθρώπων και είναι εξίσου σημαντική με την προσθήκη βιταμινών στη διατροφή τους. Η λήψη της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης βιταμινών και μετάλλων – ειδικά Β12, Β6 και φολικού οξέος – από εμπλουτισμένα τρόφιμα ή συμπληρώματα βιταμινών μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της πνευματικής διαύγειας και να διατηρήσει το αίμα και τα νεύρα υγιή. Τα αντιοξειδωτικά μπορούν επίσης να βοηθήσουν τη μνήμη και την πνευματική διαύγεια σε άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω. Συγκεκριμένα, η ρεσβερατρόλη και το συνένζυμο Q10 (CoQ10) έχουν αυξηθεί σε δημοτικότητα συμπληρώματα που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην διαχείριση των επιπτώσεων της γήρανσης. Ομοίως, καθώς το CoQ10 στα κύτταρα μειώνεται φυσικά με την ηλικία και τα χαμηλότερα επίπεδα CoQ10 συνδέονται συχνά με πολλές καταστάσεις υγείας, οι διαιτητικές και συμπληρωματικές πηγές ενζύμου CoQ10 βοηθούν το σώμα να μετατρέπει τα τρόφιμα σε ενέργεια πιο αποτελεσματικά και αποτρέπει την κυτταρική βλάβη [13], αυξάνοντας έτσι φυσική απόδοση και τη συνολική ποιότητα ζωής [14].

  1. Ashok, B.T. and R. Ali, The aging paradox: free radical theory of aging. Exp Gerontol, 1999. 34(3): p. 293-303.
  2. Kunzmann, U., T.D. Little, and J. Smith, Is age-related stability of subjective well-being a paradox? Cross-sectional and longitudinal evidence from the Berlin Aging Study. Psychol Aging, 2000. 15(3): p. 511-26.
  3. Baird, B.M., R.E. Lucas, and M.B. Donnellan, Life Satisfaction Across the Lifespan: Findings from Two Nationally Representative Panel Studies. Soc Indic Res, 2010. 99(2): p. 183-203.
  4. Jeste, D.V. and A.J. Oswald, Individual and Societal Wisdom: Explaining the Paradox of Human Aging and High Well-Being. Psychiatry, 2014.
  5. Carstensen, L.L., Social and emotional patterns in adulthood: Support for socioemotional selectivity theory. Psychol Aging, 1992. 7(3): p. 331-8.
  6. Molinari, E., et al., The role of psychogeriatrics in healthy living and active aging, in Active Ageing and Healthy Living. A Human-Centered Approach in Research and Innovation as Source of Quality of Life, G. Riva, P.M. Marsan, and C. Grassi, Editors. 2014, IOS Press, Amsterdam, The Netherlands.
  7. Rylee, A.D., Stereotypes of Aging: Their Effects on the Health of Older Adults. Journal of Geriatrics, 2015.
  8. Zhou, L., et al., Is There a Paradox of Aging: When the Negative Aging Stereotype Meets the Positivity Effect in Older Adults. Exp Aging Res, 2017. 43(1): p. 80-93.
  9. Lyubomirsky, S., The how of happiness: A scientific approach to getting the life you want.2008, New York: The Penguin Press.
  10. Steptoe, A., Psychosocial biomarker research: integrating social, emotional and economic factors into population studies of aging and health. Soc Cogn Affect Neurosci, 2011. 6(2): p. 226-33.
  11. Charles, S.T. and L.L. Carstensen, Social and emotional aging. Annu Rev Psychol, 2010. 61: p. 383-409.
  12. Markus, M.A. and B.J. Morris, Resveratrol in prevention and treatment of common clinical conditions of aging. Clin Interv Aging, 2008. 3(2): p. 331-9.
  13. Alehagen, U., et al., Still reduced cardiovascular mortality 12 years after supplementation with selenium and coenzyme Q10 for four years: A validation of previous 10-year follow-up results of a prospective randomized double-blind placebo-controlled trial in elderly. PLoS One, 2018. 13(4): p. e0193120.
  14. Johansson, P., et al., Improved Health-Related Quality of Life, and More Days out of Hospital with Supplementation with Selenium and Coenzyme Q10 Combined. Results from a Double-Blind, Placebo-Controlled Prospective Study. J Nutr Health Aging, 2015. 19(9): p. 870-7.