από τη Κλινική Διαιτολόγο – Διατροφολόγο Λιάνα Πούλια, MMedSci, PhD

Η εφηβεία αποτελεί μια ηλικία ορόσημο για τον άνθρωπο, μιας και αρχίζει η πορεία προς την ενηλικίωση. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας το σώμα του παιδιού αλλάζει, ξεκινά μια περίοδος πολύ αυξημένου ρυθμού ανάπτυξης και αρχίζουν να γίνονται εμφανείς οι σωματικές, ψυχολογικές και συμπεριφοριστικές μεταβολές.

Τα παιδιά κατά τη διάρκεια της εφηβείας έχουν σημαντικές ιδιαιτερότητες σε ότι αφορά τις ανάγκες τους σε θρεπτικά συστατικά και ενέργεια, προκειμένου να υποστηριχθούν οι ραγδαίες αλλαγές και ο υψηλός ρυθμός ανάπτυξης. Οι ανάγκες των αγοριών είναι κατά κανόνα υψηλότερες από αυτές των κοριτσιών, ειδικά σε ότι αφορά την πρωτεϊνική τους πρόσληψη και τις ανάγκες σε ενέργεια. Κατά τη διάρκεια της ραγδαίας ανάπτυξης, η οποία παρατηρείται περίπου στα 12,5 έτη για τα κορίτσια και στα 14 έτη για τα αγόρια, τα παιδιά έχουν ιδιαίτερα αυξημένες ανάγκες σε ασβέστιο, για τη σωστή ανάπτυξη του σκελετού και την απόκτηση της βέλτιστης οστικής μάζας.

Παράλληλα, η εμμηναρχή στα κορίτσια αυξάνει σημαντικά τις ανάγκες σε σίδηρο. Η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε σίδηρο, όπως το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά και τα εμπλουτισμένα δημητριακά σε συνδυασμό με πηγές βιταμίνης C, είναι επιβεβλημένη, ενώ σε περίπτωση σιδηροπενικής αναιμίας συνήθως κρίνεται αναγκαία η κάλυψη του παιδιού με αντίστοιχα συμπληρώματα. Αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο έχουν και τα αγόρια εφόσον αθλούνται συστηματικά, ενώ ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται σε παιδιά που αποφεύγουν από πεποίθηση την κατανάλωση κρέατος  και επιλέγουν μια αυστηρή ή λιγότερο αυστηρή χορτοφαγική δίαιτα.

Κατά τη διάρκεια της εφηβείας τέλος είναι εξαιρετικά σημαντική η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής, τόσο για την πρόληψη της παχυσαρκίας αλλά και για την αποφυγή διαταραχών λήψης τροφής, όπως η ανορεξία και η βουλιμία. Στερητικές δίαιτες και η παράλειψη κυρίων γευμάτων αποτελούν εντελώς ακατάλληλες πρακτικές για τα παιδιά αυτής της ηλικίας. Αντίθετα, παιδιά με προβληματικό σωματικό βάρος, υπέρβαρα αλλά και ελλιποβαρή πρέπει να ενθαρρύνονται ώστε να παρακολουθούνται από ειδικούς ώστε να εξασφαλίζουν την επαρκή διατροφική τους πρόσληψη σε ενέργεια, μάκρο- και μικροθρεπτικά συστατικά, σε συνδυασμό με την αύξηση της σωματικής τους δραστηριότητας. Η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής κατά την εφηβεία έχει συσχετιστεί με καλύτερες διατροφικές συνήθειες κατά την ενήλικη ζωή και ουσιαστικά θεωρείται μια παρακαταθήκη για την εξασφάλιση του χαμηλότερου δυνατού κινδύνου των νοσημάτων φθοράς κατά την ενήλικη ζωή.

  1. DiMeglio G. Nutrition in Adolescence. Pediatrics in Review. January 2000, VOLUME 21 / ISSUE 1
  2. Stang JS, Stotmeister B. Nutrition in Adolescence. Nutrition Guide for Physicians and Related Healthcare Professionals pp 29-39
  3. Mesías M, Seiquer I, Navarro MP. Calcium nutrition in adolescence. Crit Rev Food Sci Nutr. 2011 Mar;51(3):195-209. doi: 10.1080/10408390903502872.
  4. Mesías M, Seiquer I, Navarro MP. Iron nutrition in adolescence. Crit Rev Food Sci Nutr. 2013;53(11):1226-37. doi: 10.1080/10408398.2011.564333.