από τη Κλινική Διαιτολόγο – Διατροφολόγο Λιάνα Πούλια, MMedSci, PhD
Τραυματισμοί…μια κατάσταση επώδυνη δυσάρεστη και σίγουρα ανεπιθύμητη αλλά όχι αναπόφευκτη. Ατυχήματα συμβαίνουν αναπάντεχα, αφήνοντας συχνά πίσω τους τραυματιμούς που χρήζουν άμεσης και αποτελεσματικής αποκατάστασης. Ποιός όμως είναι ο ρόλος της διατροφής στην αποκατάσταση των τραυματισμών;
Πρωταρχικά, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια ενός τραυματισμού. Όταν κάποιο σημείο του σώματός μας υφίσταται τραυματισμό, δημιουργειται φλεγμονή, πόνος, οίδημα, ερυθρότητα και αύξηση της θερμοκρασίας της περιοχής. Ακολουθεί το στάδιο της γρήγορης ανάπλασης των επικείμενων ιστών και τέλος η πλήρης επούλωση και αποκατάσταση του τραύματος. Και στα τρια αυτά στάδια η διατροφή μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο.
Κατά τη διάρκεια της φλεγμονής, τρόφιμα που μειώνουν το φλεγμονώδες φορτίο του οργανιμού, όπως το ελαιόλαδο, τα ιχθυέλαια και τα πολυακόρεστα λιπαρά από τρόφιμα όπως οι ξηροί καρποί και τα φυτικά έλαια.
Κατά το στάδιο της ανάπλασης των ιστών καίριο ρόλο παίζει η πρόσληψη πρωτεϊνης υψηλής βιολογικής αξίας, από άπαχα κρέατα, πουλερικά, άπαχα γαλακτοκομικά, αλλά και φυτικές πηγές πρωτεϊνης όπως η σόγια και τα όσπρια. Ιδιαίτερο ρόλο στη διαδικασία αυτή φαίνεται να παίζουν και συγκεκριμένα αμινοξέα όπως η αργινίνη και η γλουταμίνη, που συμβάλουν στην ανάπλαση των ιστών και στην γρηγορότερη αποκατάσταση του τράυματος.
Παράλληλα απαιτείται η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών με λίπος και υδατάνθρακες. Σημαντική είναι η κατανάλωση προϊόντων ολικής άλεσης και λιπαρών οξέων με έμφαση στα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα. Παράλληλα, η κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων ποικιλίας χρωμάτων φρούτων και λαχανικών, καλύπτει τις ανάγκες του οργανισμού σε αντιοξειδωτικά στοιχεία όπως η βιταμίνη A και C, η οποία είναι απαραίτητη για το σχηματιμό κολλαγόνου και εξαιρετικά σημαντική στην αποκατάσταση τραυμάτων.
Τέλος, για την ανάπλαση και αποκατάσταση του τραύματος ιδιαίτερα ευεργετικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζουν ο χαλκός και ο ψευδάργυρος, στοιχεία που συχνά συστήνεται να χορηγούνται σε δόσεις που ξεπερνούν τη συνήθη πρόσληψη από τη διατροφή.
Συμπερασματικά, όταν ο οργανισμός τίθεται αντιμέτωπος με έναν τραυματισμό απατεί τη συμβολή της ισορροπημένης διατροφής αλλά και στοχευμένη πρόσληψη τροφίμων και θρεπτικών συστατικών που θα τον βοηθήσουν να ανταπεξέλθει στην συγκεκριμένη κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
- Collier, James. “Nutrition And Wound Healing.” https://www.dietetics.co.uk/nutrition-wound-healing.aspx
- Gray D, Cooper P. Nutrition and Wound healing: what is the link? Journal of Wound Care 2001 10(3) p86-89
- Perkins L. Nutritional Balance in Wound Healing. Clinical Nutrition Update 2000 5(1), p8-10
- Williams L, Leaper D. Nutrition and Wound Healing. Clinical Nutrition Update 2000 5(1), p3-5