Η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης και οι ιατρικά τεχνολογικά άλματα έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του πληθυσμού τρίτης ηλικίας. Κατά το διάστημα 2010-2050 ο πληθυσμός ατόμων άνω των 65 ετών αναμένεται να διπλασιαστεί (από 7.2% σε 16.2%) παγκοσμίως 1 . Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων έχει να αντιμετωπίσει νοσήματα και ανεπάρκειες που επηρεάζουν τη διατροφική τους κατάσταση. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη ευπάθεια των ηλικιωμένων ατόμων στην κακή θρέψη/ δυσθρεψία.
Βασικό αίτιο για την κακή θρέψη στους ηλικιωμένους είναι η επιβολή και υιοθέτηση περιοριστικών διατροφικών θεραπευτικών σχημάτων, λόγω των συνυπαρχουσών προβλημάτων υγείας. Τέτοιες δίαιτες εστιάζουν στον περιορισμό των λιπαρών, των απλών υδατανθράκων και του αλατιού, με αποτέλεσμα τη γευστική αποστροφή των ηλικιωμένων και την αυθόρμητη μείωση της πρόσληψης τροφής.
Οι περιοριστικές δίαιτες πρέπει να αποφεύγονται στην τρίτη ηλικία και οι σοβαροί περιορισμοί να τίθενται μόνο όταν υπάρχει πραγματική ανάγκη 1. Έμφαση πρέπει να δίνεται στην προώθηση της ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής μεσογειακού τύπου, καλύπτοντας παράλληλα τόσο τις ενεργειακές όσο και τις ιδιαίτερες ανάγκες των ηλικιωμένων και διασφαλίζοντας μια καλή κατάσταση θρέψης. Επίσης η κάλυψη των αναγκών σε υγρά είναι πολύ σημαντική, δεδομένου ότι το αίσθημα της δίψας είναι μειωμένο σε αυτή την ηλικία και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αφυδάτωσης.
Παράλληλα, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι άτομα 60 -90 ετών χρειάζονται το 60-65% τη ενέργειας που χρειάζεται ένας ενεργητικός ενήλικα. Σε ότι αφορά τις πρωτεϊνικές ανάγκες, λόγω του μειωμένου ρυθμού πρωτεϊνοσύνθεσης στην τρίτη ηλικία προτείνεται η αυξημένη πρωτεϊνική πρόσληψη (>1,0 γρ/kg σωματικού βάρους), λαμβάνοντας υπόψη προβλήματα υγείας που πιθανώς επιβάλουν τον περιορισμό της, όπως η νεφρική ανεπάρκεια. Επίσης αντίστοιχα η πρωτεϊνική πρόσληψη πρέπει να αυξάνεται σε καταβολικά νοσήματα όπως νεοπλάσματα, λοιμώξεις και κατάγματα
Σε ότι αφορά το λίπος έμφαση πρέπει να δίνεται στα μονοακόρεστα λιπαρά καθώς και στα ω-3 λιπαρά οξέα, ενώ οι υδατάνθρακες της δίαιτας πρέπει να παρέχονται από ανεπεξέργαστα δημητριακά, φρούτα, λαχανικά και όσπρια και λιγότερο από απλούς υδατάνθρακες. Για την πρόληψη του συχνού προβλήματος αυτής της ηλικίας, της δυσκοιλιότητας, είναι απαραίτητη η επαρκής πρόσληψη φυτικών ινών αλλά και υγρών μέσω της διατροφής.
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε τη σημασία της ήπιας σωματικής δραστηριότητας στην Τρίτη ηλικία, η οποία συμβάλει στη διατήρηση της μυϊκής μάζας, στην καλύτερη οστική υγεία, στο συντονισμό των κινήσεων και στην πρόληψη των πτώσεων, εξασφαλίζοντας βελτίωση της ποιότητας υγείας, της διάθεσης και συνολικά της ποιότητας ζωής.
- Darmon P, Kaiser M, Bauer J, Sieber C, Pichard C. Restrictive diets in the elderly: never say never again? Clin Nutr. 2010 29: 170-4.
- Hays N, Roberts S. The anorexia of aging in humans. Physiol Behav. 2006; 88: 257-66.
- http://www.who.int/nutrition/topics/ageing/en/index1.html