Αν το στομάχι ή/και η κοιλιά πονά, οι επισκέψεις στην τουαλέτα γίνονται πιο τακτικές και η θερμοκρασία στο σώμα ανεβαίνει, το πρώτο που σκεφτόμαστε είναι ότι κάτι μας «πείραξε». Είναι όμως κάτι που φάγαμε ή πρόκειται για μια ίωση;

Γαστρεντερίτιδα ή «δηλητηρίαση»;

Η γαστρεντερίτιδα μπορεί να προκληθεί από βακτηριακή μόλυνση του εντέρου, που οδηγεί σε φλεγμονή σε στομάχι και έντερο. Ως συνέπεια, μπορεί να εκδηλωθούν συμπτώματα όπως εμετός, κοιλιακό άλγος και διάρροια.  Βέβαια, ανάλογη εικόνα μπορούν να δώσουν και οι ιογενείς λοιμώξεις του γαστρεντερικού συστήματος.

Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα, κάποιοι την αναφέρουν και ως τροφική δηλητηρίαση, μπορεί να προκληθεί από κακή υγιεινή, από επαφή με ζώα ή κατανάλωση φαγητού ή νερού που έχει μολυνθεί με βακτήρια (ή τοξίνες αυτών).

Τι συμπτώματα έχει;

Ως εκ τούτου, τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με το είδος των βακτηρίων που προκαλούν τη λοίμωξη (Yersinia, staphylococcus, Shigella, Salmonella, E.coli , Campylobacter κ.α.). Οπότε μπορεί να εκδηλωθεί απώλεια όρεξης, ναυτία και εμετός, διάρροια, κοιλιακοί πόνοι και κράμπες, αίμα στα κόπρανα και πυρετός. Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν μετά από 5 μέρες (ή 2 μέρες για τα παιδιά), καλό είναι να δείτε ένα γιατρό. Παρόμοια, σε παιδί ηλικίας άνω των 3 μηνών, αν επιμένει εμετός για περισσότερες από 12 ώρες.

Αφετέρου, στις πιθανές επιπλοκές της  (σοβαρής) γαστρεντερίτιδας συμπεριλαμβάνονται μυϊκοί πόνοι, υψηλός πυρετός, αδυναμία ελέγχου των εντερικών κινήσεων, αιμορραγία γαστρεντερικού σωλήνα και αναιμία. 

Πως γίνεται η διάγνωσή της;

Η διάγνωσή της γίνεται με αναγνώριση των σημείων αφυδάτωσης, της παρουσίας κοιλιακού πόνου, με καλλιέργεια δείγματος κοπράνων και αιμοληψία για δείκτες φλεγμονής και αφυδάτωσης.

Πως αντιμετωπίζεται;

Για να αντιμετωπίσουμε την γαστρεντερίτιδα, πρέπει να εξασφαλίζουμε σωστή ενυδάτωση και να αποτρέψουμε τις επιπλοκές. Είναι σημαντικό να μην απωλέσουμε ηλεκτρολύτες, όπως το νάτριο και το κάλιο, ώστε το σώμα να μπορεί να λειτουργήσει φυσιολογικά. Σε περίπτωση σοβαρής γαστρεντερίτιδας, είναι προτιμότερο να επισκεφθείτε νοσοκομείο, ώστε να λάβετε υγρά και ηλεκτρολύτες ενδοφλέβια. Να τονιστεί όμως ότι τα αντιβιοτικά ως θεραπεία χρησιμοποιούνται  μόνο στα πιο σοβαρά περιστατικά.

«Τι μπορώ να κάνω στο σπίτι»

Ωστόσο, οι πιο ήπιες περιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν από το σπίτι με τακτική πρόσληψη υγρών (ειδικά μετά από κάθε διαρροϊκή κένωση) και τακτική κατανάλωση μικρής ποσότητας φαγητού – κρίσιμο είναι να συμπεριλάβετε αλμυρά τρόφιμα και πηγές καλίου, όπως χυμούς φρούτων και μπανάνες.

Επιπλέον, για να διατηρηθεί η ισορροπία ηλεκτρολυτών και να περιοριστούν οι διαρροϊκές κενώσεις μπορείτε να δοκιμάσετε το ginger – που συμμετέχει στην αντιμετώπιση της φλεγμονής και απαλύνει τους στομαχικούς και εντερικούς πόνους – το μηλόξυδο και το βασιλικό – που επίσης περιορίζουν τα στομαχικά συμπτώματα.

Για να μην επιδεινωθεί η διάρροια, καλό είναι να αποφύγετε τα γαλακτοκομικά, τα φρούτα και τα ολικής άλεσης προϊόντα, τουλάχιστον για όσο διαρκούν τα συμπτώματα.

Σε κάθε περίπτωση, μην πάρετε φάρμακα πριν συμβουλευτείτε το θεράποντα ιατρό, ενώ αν δεν σταματά η διάρροια πρέπει να επισκεφθείτε κάποιο νοσοκομείο, ειδικά αν έχετε μειωμένη ανοσοποιητική λειτουργία.

Κανονικά, διαρκεί λίγο…

Εν ολίγοις, η (βακτηριακή) γαστρεντερίτιδα συνήθως διαρκεί από 1 έως 3 ημέρες. Σε κάποιες περιπτώσεις, η λοίμωξη μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες, αν δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα. Γι’ αυτό, αναζητήστε θεραπεία μόλις αναγνωρίσετε σημεία της λοίμωξης, ώστε να μην εξαπλωθεί. Από εκεί και πέρα, η ανάρρωση είναι θέμα ημερών.

Γιώργος Μίλεσης, MSc

Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος

MSc Εφαρμοσμένης Κλινικής Διατροφής Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών