από τη Κλινική Διαιτολόγο – Διατροφολόγο Λιάνα Πούλια, MMedSci, PhD
 

Η σημασία των φρούτων και των λαχανικών για την διασφάλιση ενός καλού επιπέδου υγείας είναι αναμφισβήτητη. Τα εσπεριδοειδή φρούτα, με κύριους εκπροσώπους το πορτοκάλι, το μανταρίνι, το γκρέιπφρουτ και το λεμόνι θεωρούνται από τα πλέον σημαντικά στοιχεία της καθημερινής διατροφής, εξασφαλίζοντας πλήθος πολύτιμων θρεπτικών συστατικών όπως η βιταμίνη C, το φυλλικό οξύ, το κάλιο και άλλα αντιοξειδωτικά.

Η βιταμίνη C αποτελεί την κυριότερη βιταμίνη των εσπεριδοειδών.  Η σημασία της έγινε γνωστή ήδη από τον 17ο αιώνα, όταν είχε αναφερθεί η «θαυματουργή» δράση των εσπεριδοειδών στην αντιμετώπιση μιας παράξενης ασθένειας που ταλαιπωρούσε τους ναυτικούς, του σκορβούτου. Το σκορβούτο αποτελεί την σημαντικότερη εκδήλωση της διατροφικής έλλειψης σε βιταμίνη C και σύμφωνα με τις παρατηρήσεις ενός γιατρού της εποχής, τα συμπτώματα της νόσου υποχωρούσαν αν οι ναυτικοί αυτοί κατανάλωναν πορτοκάλια ή λεμόνια, δηλαδή αν κάλυπταν τις ανάγκες τους στη συγκεκριμένη βιταμίνη.

H βιταμίνη C είναι απαραίτητη για πλήθος λειτουργιών στον ανθρώπινο οργανισμό. Συμμετέχει στη σύνθεση του κολλαγόνου, το οποίο αποτελεί μια από τις κυριότερες πρωτεΐνες του ανθρώπινου σώματος.  Έτσι, η επαρκής πρόσληψή της εξασφαλίζει την καλή υγεία του δέρματος, των δοντιών, των συνδέσμων και των τενόντων, τα οποία αποτελούνται σε μεγάλο βαθμό από την συγκεκριμένη πρωτεΐνη. Παράλληλα η βιταμίνη C μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην γρηγορότερη επούλωση τραυμάτων και στην καλύτερη αποκατάσταση του τραυματισμένου δέρματος.  Η βιταμίνη C ταυτόχρονα βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση και αξιοποίηση του σιδήρου και του ψευδαργύρου των τροφών, συμβάλλοντας στην πρόληψη της σιδηροπενικής αναιμίας. Παράλληλα, η βιταμίνη C θεωρείται ότι ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, συμβάλλοντας στην καλύτερη άμυνα του οργανισμού από λοιμώξεις, ενώ έχει διατυπωθεί κατά καιρούς η άποψη ότι μπορεί να μειώσει την βαρύτητα των συμπτωμάτων του κοινού κρυολογήματος.

Εκτός από την βιταμίνη C, μια ακόμη σημαντική βιταμίνη των εσπεριδοειδών είναι το φυλλικό οξύ. Το φυλλικό οξύ είναι μια βιταμίνη ιδιαίτερα σημαντική στην αναπαραγωγική ηλικία για τις γυναίκες, καθώς και στην περίοδο της εγκυμοσύνης, συμβάλλοντας στη σωστή ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του εμβρύου. Το φυλλικό οξύ επίσης, μέσω της ρύθμισης της ομοκυστεϊνης στο αίμα συμβάλλει και αυτό με τη σειρά του στην καλύτερη υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος και στην μείωση της συχνότητας των καρδιαγγειακών επεισοδίων.

Τέλος, τα εσπεριδοειδή παράλληλα, μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος μέσω της συμβολής τους στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Τα συγκεκριμένα φρούτα είναι πολύ καλές πηγές καλίου, το οποίο αποτελεί σημαντικό ηλεκτρολύτη που βοηθά στην διατήρηση της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα.

  1. Carpenter, K. 1986. The history of scurvy and vitamin C. Cambridge, UK, Cambridge University Press.
  2. Benavente-García O, Castillo J. Update on uses and properties of citrus flavonoids: new findings in anticancer, cardiovascular, and anti-inflammatory activity. J Agric Food Chem. 2008 Aug 13;56(15):6185-205.
  3. Martí N, Mena P, Cánovas JA, Micol V, Saura D. Vitamin C and the role of citrus juices as functional food. Nat Prod Commun. 2009 May;4(5):677-700. Review.