Λιάνα Πούλια, MMedSci, PhD
Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος 

 Η ανεπαρκής ενυδάτωση του οργανισμού, η αφυδάτωση δηλαδή, ορίζεται η απώλεια υγρών που ξεπερνά το 1% του σωματικού βάρους (2).  Ακόμη και η ήπια αφυδάτωση (απώλεια 1 – 2% του συνολικού σωματικού βάρους) μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη λειτουργία του, προκαλώντας προβλήματα όπως πονοκεφάλους, κόπωση, ευερεθιστότητα, δυσκοιλιότητα, αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων του ουροποιητικού, αδυναμία συγκέντρωσης και μειωμένη απόδοση σε πνευματικές και σωματικές δραστηριότητες (3,4) .

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την ενυδάτωση του οργανισμού;

Ο βασικότερος παράγοντας ρύθμισης του επιπέδου ενυδάτωσης του οργανισμού μας είναι το αίσθημα της δίψας. Για να εκδηλωθεί όμως στον άνθρωπο το αίσθημα αυτό πρέπει να έχει ήδη υποστεί ήπια αφυδάτωση. (5,6). Εκτός αυτού, ο μηχανισμός της δίψας επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία αλλά και το περιβάλλον στο οποίο ζούμε.

Ποιες είναι οι ανάγκες μας σε υγρά;

Σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις η πρόσληψη νερού πρέπει να κυμαίνεται περίπου στο 1 ml ανά θερμίδα ενεργειακής κατανάλωσης, για άτομα που ζουν σε περιβάλλον με κανονική θερμοκρασία. Για παράδειγμα για έναν άνδρα που καταναλώνει κατά μέσο όρο 3000 Kcal την ημέρα συστήνεται η πρόσληψη υγρών της τάξης των 3000 ml, μέρος της οποίας καλύπτεται από τα τρόφιμα με υψηλή υγρασία, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, και τα υπόλοιπα απαιτείται να καλυφθούν από την λήψη υγρών. (7)

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η κάλυψη των αναγκών σε τρεις ειδικές ομάδες πληθυσμού. Οι ηλικιωμένοι, λόγω της μείωσης του αισθήματος της δίψας, συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα σωστής ενυδάτωσης. Οι εγκυμονούσες και θηλάζουσες γυναίκες, κυρίως λόγω των αυξημένων απωλειών  είτε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή για την παραγωγή γάλακτος με αποτέλεσμα οι ανάγκες τους να ξεπερνούν κατά 750 – 1000 ml αυτές του υπόλοιπου πληθυσμού. (7,8). Τέλος, τα παιδιά δεδομένου ότι οι μηχανισμοί της δίψας δεν είναι τόσο αναπτυγμένοι στις μικρότερες ηλικίες, είναι πιο ευαίσθητα στην αφυδάτωση από τους ενήλικες,  καθιστώντας έτσι απαραίτητη τη λήψη υγρών από τα παιδιά ακόμη και όταν αυτά δεν διψούν. (1,6)  

  1. Kleiner SM. Water: an essential but overlooked nutrient. J Am Diet Assoc 1999;99:200-206.
  2. Kristal – Boneh E, Blusman JG, Chaemovitz C, Cassuto Y. Improved thermoregulation caused by forced water intake in human desert dwellers. Eur J Appl Phys 1988;57:220-224.
  3. Gopinathan PM, Pichan G, Sharma VM. Role of dehydration in heat stress-induced variations in mental performance. Arch Environ Health 1988;43:15-17.
  4. Borghi L, Mesci T, Amato F, Biganti A, Novarini A, Giannini A. Urinary volume, water and reccurences in idiopathic calcium nephrolithiasis: a 5 year randomized prospective study. Urology 1996;155:839-843.
  5. Sansevero AC. Dehydration in the elderly: strategies for prevention and management. Nurse Pract 1997;22:41-42,51-57,63-72.
  6. Sagawa S, Miki K, Tajima F, Tanaka H, Choi JK, Keil LC, Shiralei K, Greenleaf JE. Effect of dehydration on thirst and drinking during immersion in men. J Appl Physiol  1992;72:128-134
  7. Food and Nutrition Board. Recommended Dietary Allowances. 10th ed Washington DC. National Academy of press. 1989
  8. Dusdieker LB, Stumbo PJ, Booth BM, Wilmoth RN. Prolonged maternal fluid supplementation in breast feeding. Pediatrics 1990;86:737-740