Βιταμίνες μέταλλα και αντιοξειδωτικά στον πρωταθλητισμό

Λιάνα Πούλια, MMedSci, PhD

Η ενασχόληση με αθλήματα σε επίπεδο πρωταθλητισμού εκτός του ότι προϋποθέτει αλλαγή στον τρόπο ζωής του αθλητή, επιφέρει σημαντικές αλλαγές στις διατροφικές του ανάγκες. Οι σκληρές προπονήσεις και οι στόχοι που τίθενται από τους προπονητές καταπονούν το σώμα. Η ισορροπημένη διατροφή και οι σωστές διατροφικές επιλογές θωρακίζουν το σώμα, προσφέροντας στον αθλητή ενέργεια και τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για να ανταπεξέλθει στις δύσκολες συνθήκες.

Η επαρκής πρόσληψη ενέργειας και πρωτεϊνών εξασφαλίζουν τη διατροφική επάρκεια και την ενέργεια στον αθλητή, το νάτριο και το κάλιο αποκτούν ιδιαίτερη σημασία κατά την προπόνηση για τη σωστή ενυδάτωση και την πρόληψη της αφυδάτωσης, ενώ η επαρκής λήψη αντιοξειδωτικών βιταμινών όπως η Α, η C και η Ε και βιταμινών του συμπλέγματος Β (κυρίως οι Β6 και Β12 ) συνεισφέρουν στην προστασία του σώματος του αθλητή από το στρες των προπονήσεων και του αγώνα και την καλή λειτουργια του μεταβολισμού του αντίστοιχα. Παράλληλα ιδιαίτερα σημαντική είναι η πρόσληψη σιδήρου, χαλκού, μαγγανίου, μαγνησίου, σεληνίου και ψευδαργύρου για τη σωστή λειτουργία του μυϊκού συστήματος και την καλύτερη απόδοση του αθλητή.

Η πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών στην πλειοψηφία των αθλητών μπορεί να καλυφθεί από τη σωστή επιλογή τροφίμων, μετά από ανάλογη καθοδήγηση από ειδικούς αθλητικούς διαιτολόγους – διατροφολόγους. Ορισμένες ειδικές περιπτώσεις αθλητών όμως πιθανώς να κινδυνεύουν από διατροφικές ανεπάρκειες. Οι αθλητές αυτοί είναι αυτοί που είναι υποχρεωμένοι να ακολουθούν πολύ αυστηρά περιοριστικού τύπου διαιτολόγια για μεγάλο χρονικό διάστημα προκειμένου να πετύχουν ένα βάρος – στόχο, όπως για παράδειγμα οι αθλητές της άρσης βαρών, ή οι αθλητές που ακολουθούν πολύ φτωχά διαιτολόγια, χωρίς ποικιλία και με χαμηλή διατροφική αξία και τέλος σε περιπτώσεις που οι αθλητές αναγκάζονται να ταξιδεύουν σε μέρη με αμφίβολη παροχή τροφίμων.

Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίνεται στην πρόσληψη σιδήρου, ενός μέταλλου που πολύ συχνά βρίσκεται σε ανεπάρκεια στους αθλητές και μπορεί να μειώσει την αντοχή και την απόδοση. Η ανεξήγητη κόπωση, ειδικά σε άτομα που ακολουθούν χορτοφαγική δίαιτα πρέπει να διερευνάται και στη συνέχεια αν διαπιστωθεί έλλειψη σιδήρου αυτή να καλύπτεται μετά από συμβουλή αθλητιάτρων. Τέλος, το ασβέστιο, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μέταλλα για την υγεία των οστών και αποτελεί θρεπτικό συστατικό με εξέχουσα σημασία για παιδιά και έφηβους, αλλά και για γυναίκες σε εγκυμοσύνη ή θηλασμό.