Κάλιο, σύμμαχος για την υπέρταση και όχι μόνο…

Λιάνα Πούλια, MMedSci, PhD

Το κάλιο είναι ένας από τους σημαντικότερους ηλεκτρολύτες, απαραίτητος για την ρύθμιση του ισοζυγίου υγρών του σώματος και της οξεοβασικής ισορροπίας. Η βασική του δράση είναι η διατήρηση της αρτηριακής πίεσης μέσω της αλληλεπίδρασής του με το νάτριο.

Η χαμηλή πρόσληψη καλίου σε πλήθος μελετών έχει συσχετιστεί με υπέρταση και αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η υιοθέτηση ενός διαιτολογίου χαμηλό σε νάτριο και υψηλό σε κάλιο μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Η επαρκής πρόσληψη καλίου επιτυγχάνεται μέσω της διατροφής μέσω της λήψης φρούτων, λαχανικών και προϊόντων φυτικής προέλευσης. Παράλληλα, η αντικατάσταση του αλατιού με χλωριούχο κάλιο μπορεί να συμβάλει στην αύξηση της πρόσληψης καλίου, μειώνοντας ταυτόχρονα το αλάτι με τη μορφή χλωριούχου νατρίου, χωρίς να στερούμαστε την αλμυρή γεύση.

Εκτός όμως από την αρτηριακή πίεση το κάλιο διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων μέσω της αποτροπής της εναπόθεσης ασβεστίου στο τοίχωμα των αγγείων, διαδικασία που συντελεί στην αθηροσκλήρωση.

Παράλληλα συμμετέχει σημαντικά στο μεταβολισμό των υδατανθράκων, μέσω της μεταφοράς της γλυκόζης από την κυκλοφορία στα κύτταρα και μετά στο σχηματισμό του γλυκογόνου, του τρόπου αποθήκευσης της γλυκόζης στο ήπαρ. Συγχρόνως, συμμετέχει στην πρωτεϊνοσύνθεση και στη φυσιολογική ανάπτυξη και την σύνθεση του μυϊκού συστήματος. Ειδικότερα για τα άτομα τρίτης ηλικίας μια δίαιτα πλούσια σε κάλιο συμβάλει στη διατήρηση της μυϊκής μάζας και την πρόληψη της σαρκοπενίας.

Σε περιπτώσεις διάρροιας λόγω της αυξημένης απώλειας υγρών και καλίου από το σώμα πιθανώς να απαιτηθεί συμπληρωματική χορήγησή του. Παράλληλα, σε κατάσταση αφυδάτωσης εκτός από υγρά πρέπει να αυξάνεται η πρόσληψη του συνόλου των ηλεκτρολυτών και του καλίου. Σε άτομα τρίτης ηλικίας, ιδιαίτερα χρήσιμα είναι τα συμπληρώματα καλίου και μαγνησίου σε περιπτώσεις που δηλώνεται αδυναμία και κόπωση ή συχνές κράμπες.

Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι η αυξημένη πρόσληψη καλίου πρέπει να συστήνεται μόνο σε άτομα που δεν έχουν διαταραγμένη νεφρική λειτουργία, μιας και η υπερκαλιαιμία μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνη.